Terug naar het archief

Tempelierskastelen in Centraal-Portugal

Tekst en Foto's : Jan Hosten, 2003

De militaire bouwwerken van de Tempeliers in Portugal, kunnen makkelijk de vergelijking met die in het Heilig Land doorstaan. Op deze site krijgt u een uitgebreide reportage van een tiental Portugese Tempelierssites. Een voorproefje krijgt u in de fotogalerij.

The military constructions of the Templars in Portugal can easily be compared with those in the Holy Land. An extensive report on ten Templar sites in Portugal is published here below, at this time only in Dutch. We hope to publish an English translation soon.. In the mean time, take a look at the gallery for images of Portugese Templar remnants.

Foto : Het standbeeld van Gualdim Païs op het marktplein van Tomar.  © Jan Hosten, 2003 Gualdim Pais

Gualdim Pais is de belangrijkste pion geweest in de groei van de Tempelorde in Portugal. Gualdim of Galdim werd waarschijnlijk in 1118 geboren te Marecos (Amarès) in de Minho, een streek ten noorden van het huidige Porto en Braga. Hij  werd tot ridder geslagen na de slag bij Ourique, op 25 juni 1139. Daarna trok Gualdim naar het Heilig Land, waar hij vijf jaar verbleef. Hij onderscheidde zich tijdens het beleg van de stad Gaza en bij de inname van Ashkelon en Sidon. Daar moet hij met de Tempeliers in contact gekomen zijn. Gualdim keert als Tempelridder terug naar Portugal en voert de orde aan tijdens de gevechten in Centraal-Portugal, aan de grens tussen het Christendom en de territoria van de Moren. Top

Soure

Eén van oudste Tempeliersbezittingen in het Westen is Soure, dat wellicht al in 1128 aan de orde werd geschonken. Soure was toen nog in handen van de Moren, en het duurde nog enkele jaren vooraleer de Tempelridders hun hun bezit  konden betrekken. Vandaag is Soure een slaperig stadje, even ten zuiden van het drukke Coimbra. De kasteelruïne is goed onderhouden en paalt aan de toeristische dienst.

 

Foto : Het bescheiden kasteel van Soure.  © Jan Hosten, 2003

Tomar

Gualdim Pais werd in 1156 de eerste meester van Portugal. Daarvoor werd hij als praeceptor vermeld. In 1157 stichtte Gualdim Pais de stad Tomar, nog altijd éen van de meest tot de verbeelding sprekende Tempelierssites in Europa. De ronde kapel is een unicum in de architectuur van de orde. De meeste kapellen zijn rechthoekig en volgen de stijl van de regio's. Het is niet denkbeeldig dat Gualdim Pais en de zijnen inspiratie putten uit het Heilig Land. De kapel blijft tot op vandaag een icoon, maar vormt eigenlijk maar een klein deel van wat éen van de grootste Tempelierssites in Portugal is. Het "Convento de Cristo" is vandaag een indrukwekkend klooster,  op een heuvel. De stad Tomar ligt aan de voeten van dit vaak exuberant gedecoreerde klooster. Top

Het Convent of het klooster is gigantisch en is voornamelijk het resultaat van de bouwwoede van de latere Orde van Christus, de erfopvolgers van de Tempeliers in Portugal. Zowat de hele site is ommuurd en voorzien van halfronde torens op regelmatige afstand van elkaar.

 

Foto : De ronde kapelkerk van de Tempeliers in het Convento de Cristo te Tomar. Top
© Jan Hosten, 2003

Foto : De tuinen tussen de dubbele omwalling van het Convento de Cristo levert vaak schilderachtige taferelen op.
 © Jan Hosten, 2003

Foto : Het grootste deel van het klooster te Tomar is het werk vande Orde van Christus, die het Tempelierskruis overnamen, met een eenvoudig kruis erbovenop. © Jan Hosten, 2003

Pombal en Ourém

Foto : De Tempeliersburcht van Pombal.   © Jan Hosten, 2003

Ourém is zowat de indrukwekkendste burcht in de Beira. Het fort is in verschillende delen opgebouwd, met de zwaarste verdedigingen gericht naar het Zuiden. Ongewild doet het opzet van deze burcht denken aan het befaamde Krak des Chevaliers van de Hospitaalridders (Syrië). Net als het Hosn' El Akrad, zoals de Syriërs het vandaag noemen, bestaat Ourém uit een centrale rechthoekige burcht, met twee vooruitgeschoven halfronde verdedigingstorens ervoor. De hoofdingang zit tussen de twee torens, van waaruit een omwalling vertrekt die de hoofdburcht volledig omgordelt. Top

 

Foto : De indrukwekkende ruïnes van Ourém geven een goed beeld van hoe de burcht er in de tijd van de Reconquista moet uitgezien hebben. Op de afbeelding zien we een overdekte gang of tunnel die twee delen van de fortificatie verbindde.  © Jan Hosten, 2003

Almourol

In 1171 bouwde Gualdim Pais een burcht op een eilandje in de Taag, de rivier die toen de grens tussen Christenen en Moren vormde. Almourol is kleiner  dan Tomar of Ourém, maar minstens even indrukwekkend door zijn ligging. Net als de burcht van Tomar, net ten noorden van de Taag, heeft het Almourol een ringmuur met typische halfronde torens. Top

De Taag is vrij breed te Almoural. Het kasteel is dan ook vrij goed beschermd tegen aanvallen, dankzij deze natuurlijke slotgracht. De burcht is weinig luxueus opgebouwd en bestaat uit een en vrij smalle en hoge donjon of meestertoren, van waaruit men een prachtig zicht heeft op het landschap. Rond de toren werd een muur gebouwd met torens op vrij korte afstand van elkaar.

 

Foto's : Vanuit de meestertoren van de burcht Almourol, krijg je een panoramisch zicht op de omgeving en op de structuur van de omwallingen. © Jan Hosten, 2003

Monsanto en de Oostelijke forten

 

Naar het Oosten toe, dichter bij  de Spaanse grens, liggen tal van Tempeliersforten. Monsanto is ongetwijfeld de indrukwekkendste, al is het moeilijk om de originele Tempeliersburcht te herkennen. De site werd danig verbouwd tijdens de Spaans-Portugese oorlogen. De Romaanse kapel die net buiten de burcht ligt, lijkt op het eerste gezicht een Tempelierskapel te zijn en heeft een Tempelierskruis op de Zuidwestelijke muur. Rondom het vervallen bouwwerkje liggen tal van rotsgraven, waarvan éentje voorzien is van wat een Tempelierskruis lijkt te zijn. Top

Nog verder naar het Oosten ligt Penamacor, een indrukwekkende Tempelierstoren, die heel erg lijkt op die van Idanha-à-Velha meer naar het Zuiden. Deze meestertorens liggen net als de Katharenburchten in de Languedoc als arendsnesten, hoog op bergtoppen in het woeste Portugese landschap. Idanha-à-Velha ligt vandaag tussen de huizen, middenin het gelijknamige dorp. De Tempelierstoren werd gebouwd op de ruïnes van een Romeinse Tempel.

Foto : De romaanse kapel van Monsanto, met zicht op de bergen. Net voor de ingang van de kapel (rechts), ligt een een sarcofaag met op het fronton een vermeende Tempelierskruis. Top

© Jan Hosten, 2003

Copyright

(NL) De kosten om informatie en afbeeldingen gratis op deze website te plaatsen, zijn niet gering. Indien u tekst of beelmateriaal wil gebruiken, contacteer dan eerst de webmaster. Overtredingen zullen gerechterlijk vervolgd worden. lees verder

(UK-US) The costs for the publishing of information and images on this website are very high. If you want to use data or images from any of these pages, contact the webmaster for permission. Violations will be prosecuted in court. read more

(F) Les coûts pour l'édition d'information et d'images sur ce site Web sont très hauts. Si vous voulez utiliserr des données ou des images d'un quelconque de ces pages, entrez en contact avec le webmaster pour la permission. Des violations seront poursuivies devant la cour. plus d'infos